Geolog radzi… posadowienie domu/budynku/obiektu cz. I.

W związku z szeregiem pytań kierowanych do Wydziału Ochrony Środowiska w sprawie konieczności wykonywania badań gruntów i zlecaniem opracowania konkretnych dokumentów z zakresu geotechniki i geologii przed planowanym wybudowaniem nowego obiektu (domu, hali, budynku biurowego, itd.) przygotowaliśmy dla Państwa zbiór niezbędnych informacji, które w jasny i klarowny sposób powinny wyjaśnić, które dokumenty obecni lub przyszli Inwestorzy powinni posiadać przed przystąpieniem do budowy, aby niejednokrotnie bardzo kosztowa inwestycja po kilku latach nie uległa awarii (np. nierównomierne osiadanie), uwzględniała aspekty środowiska gruntowo-wodnego i przede wszystkim, aby jej wybudowanie odbyło się zgodnie ze sztuką budowlaną i prawem, a Państwo jako jej przyszli właściciele i użytkownicy mogli ją bezpiecznie eksploatować.

 

Na wstępie warto zaznaczyć, że każdy obiekt budowlany w zależności od jego rodzaju przypisany jest do jednej z trzech kategorii geotechnicznych, które określa Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych (Dz. U. poz. 463).

 

1) pierwsza kategoria geotechniczna obejmuje posadawianie niewielkich obiektów budowlanych, o statycznie wyznaczalnym schemacie obliczeniowym w prostych warunkach gruntowych, w przypadku których możliwe jest zapewnienie minimalnych wymagań na podstawie doświadczeń i jakościowych badań geotechnicznych, takich jak:

 

a) 1- lub 2-kondygnacyjne budynki mieszkalne i gospodarcze,

b) ściany oporowe i rozparcia wykopów, jeżeli różnica poziomów nie przekracza 2,0 m,

c) wykopy do głębokości 1,2 m i nasypy budowlane do wysokości 3,0 m wykonywane w szczególności przy budowie dróg, pracach drenażowych oraz układaniu rurociągów;

 

2) druga kategoria geotechniczna obejmuje obiekty budowlane posadawiane w prostych i złożonych warunkach gruntowych, wymagające ilościowej i jakościowej oceny danych geotechnicznych i ich analizy, takie jak:

a) fundamenty bezpośrednie lub głębokie,

b) ściany oporowe lub inne konstrukcje oporowe, z zastrzeżeniem pkt 1 lit. b, utrzymujące grunt lub wodę,

c) wykopy, nasypy budowlane, z zastrzeżeniem pkt 1 lit. c, oraz inne budowle ziemne,

d) przyczółki i filary mostowe oraz nabrzeża,

e) kotwy gruntowe i inne systemy kotwiące;

 

3) trzecia kategoria geotechniczna obejmuje:

a) obiekty budowlane posadawiane w skomplikowanych warunkach gruntowych,

b) nietypowe obiekty budowlane niezależnie od stopnia skomplikowania warunków gruntowych, których wykonanie lub użytkowanie może stwarzać poważne zagrożenie dla użytkowników, takie jak: obiekty energetyki, rafinerie, zakłady chemiczne, zapory wodne i inne budowle hydrotechniczne o wysokości piętrzenia powyżej 5,0 m, budowle stoczniowe, wyspy morskie i platformy wiertnicze oraz inne skomplikowane budowle morskie, lub których projekty budowlane zawierają nieznajdujące podstaw w przepisach nowe niesprawdzone w krajowej praktyce rozwiązania techniczne,

c) obiekty budowlane zaliczane do inwestycji mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397),

d) budynki wysokościowe projektowane w istniejącej zabudowie miejskiej,

e) obiekty wysokie, których głębokość posadawiania bezpośredniego przekracza 5,0 m lub które zawierają więcej niż jedną kondygnację zagłębioną w gruncie,

f) tunele w twardych i niespękanych skałach, w warunkach niewymagających specjalnej szczelności,

g) obiekty infrastruktury krytycznej,

h) obiekty zabytkowe i monumentalne.

 

Jak widać zaliczenie obiektów do danej kategorii geotechnicznej uwarunkowane jest ich rodzajem, ale również typem warunków gruntowych, w których planuje się zlokalizować konkretny obiekt.

 

To samo rozporządzenie wyróżnia trzy typy warunków gruntowych w zależności od stopnia ich skomplikowania, odpowiednio:

 

1) proste - występujące w przypadku warstw gruntów jednorodnych genetycznie i litologicznie, zalegających poziomo, nieobejmujących mineralnych gruntów słabonośnych, gruntów organicznych i nasypów niekontrolowanych, przy zwierciadle wody poniżej projektowanego poziomu posadowienia oraz braku występowania niekorzystnych zjawisk geologicznych;

 

2) złożone - występujące w przypadku warstw gruntów niejednorodnych, nieciągłych, zmiennych genetycznie i litologicznie, obejmujących mineralne grunty słabonośne, grunty organiczne i nasypy niekontrolowane, przy zwierciadle wód gruntowych w poziomie projektowanego posadawiania i powyżej tego poziomu oraz przy braku występowania niekorzystnych zjawisk geologicznych;

 

3) skomplikowane - występujące w przypadku warstw gruntów objętych występowaniem niekorzystnych zjawisk geologicznych, zwłaszcza zjawisk i form krasowych, osuwiskowych, sufozyjnych, kurzawkowych, glacitektonicznych, gruntów ekspansywnych i zapadowych, na obszarach szkód górniczych, przy możliwych nieciągłych deformacjach górotworu, w obszarach dolin i delt rzek oraz na obszarach morskich.

 

Jak odnaleźć się w takim gąszczu informacji i ustalić kategorię geotechniczną naszego obiektu?

 

Tutaj ponownie przychodzi nam z pomocą wcześniej wspomniane rozporządzenie, które w § 4. ust. 4 wskazuje, że „kategorię geotechniczną całego obiektu budowlanego lub jego poszczególnych części określa projektant obiektu budowlanego na podstawie badań geotechnicznych gruntu, których zakres uzgadnia z wykonawcą specjalistycznych robót geotechnicznych.”

 

Posiadając już wiedzę do jakiej kategorii geotechnicznej zaliczana będzie nasza inwestycja, na podstawie § 7 ww. rozporządzenia łatwo możemy ustalić jakie dokumenty geotechniczne/geologiczne powinny zostać opracowane przed przystąpieniem do ostatecznego zaprojektowania obiektu (fundamenty) oraz finalnym złożenia stosownego zgłoszenia lub wniosku o pozwolenie na budowę.

 

I tak, zgodnie z § 7:

 

1. W przypadku obiektów budowlanych wszystkich kategorii geotechnicznych opracowuje się opinię geotechniczną.

 

2. W przypadku obiektów budowlanych drugiej i trzeciej kategorii geotechnicznej opracowuje się dodatkowo dokumentację badań podłoża gruntowego i projekt geotechniczny.

 

3. W przypadku obiektów budowlanych trzeciej kategorii geotechnicznej oraz w złożonych warunkach gruntowych drugiej kategorii wykonuje się dodatkowo dokumentację geologiczno-inżynierską, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981).

 

 

 

W tym miejscu nie będziemy Państwu precyzować, czy w przypadku obiektu X i obiektu Y  wystarczy tylko i wyłącznie „opinia geotechniczna”, czy może należy wykonać również „dokumentację badań podłoża gruntowego, projekt geotechniczny i dokumentację geologiczno-inżynierską”, bo to jaki dokument ostatecznie powinien powstać powinno leżeć w głównym zainteresowaniu Państwa projektanta.

Poza tym wielce nieodpowiedzialnym i jawnym wprowadzeniem w błąd byłoby wskazywanie takiego ogólnego schematu, ponieważ ten sam obiekt budowlany w różnych warunkach gruntowo-wodnych może wymagać powstania różnych dokumentów z zakresu geotechniki i geologii.

 

Niemniej jednak zaznaczamy, że w przypadku obiektów budowlanych wszystkich kategorii geotechnicznych zawsze opracowuje się „opinię geotechniczną” !

Jest to dokument, który zawsze obligatoryjnie powinien powstać, dlatego też zwracamy Państwa szczególną uwagę, abyście jako obecni lub przyszli Inwestorzy zawsze zobowiązywali swojego projektanta, aby posadowienie budynku projektował w oparciu przynajmniej o wcześniej wykonane badania geotechniczne kończące się opracowaniem „opinii geotechnicznej”.

 

 

Czym jest opinia geotechniczna i co ona nam daje?

 

Opinia geotechniczna jest pierwszym podstawowy, a często jedyny dokument geotechnicznym jaki powstaje przy okazji powstania obiektu budowlanego. Są w niej zawarte podstawowe informacje, które projektant powinien wykorzystać to prawidłowego zaprojektowania posadowienia (fundamentów) obiektu. Już w tym dokumencie dowiemy się na jakim poziomie pod poziomem terenu zlokalizowane jest lokalne zwierciadło wody (o ile występuje), w obrębie jakiego gruntu będą zlokalizowane fundamenty naszego budynku, jakie grunty będą zalegać bezpośrednio pod nimi, itd. Oprócz rodzaju gruntów geotechnik/geolog określi ich stan i ew. zaleci niezbędne do wykonania zabiegi/prace, aby posadowienie obiektu było w pełni bezpieczne, a projektowany budynek bez przeszkód i awarii mógł być użytkowany przez wiele lat.

 

Co się może stać, gdy wybuduję dom/budynek jedynie w oparciu o doświadczenie i przekonanie projektanta, że na mojej działce bez problemu mogę postawić dom/budynek, bo np. w okolicy inne budynki stoją bez przeszkód od wielu lat?

 

Jako, iż jest to jedno z najczęściej przez Państwa zadawanych pytań postaramy się je szeroko omówić w następnym wpisie, do przeczytania którego już teraz Państwa gorąco zachęcamy.

 

 

W przypadku pytań lub wątpliwości zachęcamy do kontaktu bezpośredniego:

 

Geolog powiatowy - Urząd Miasta Jelenia Góra

Wydział Ochrony Środowiska

ul. Stefana Okrzei 10

58-500 Jelenia Góra

tel. 75 75 46 307

e-mail: srodowisko_um@jeleniagora.pl