Wyznaczono niskoemisyjne zadania dla Jeleniej Góry w opracowywanym Planie Gospodarki Niskoemisyjnej

Zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w mieście, nowe autobusy czy wymiana oświetlenia ulicznego na ekologiczne – Jelenia Góra wyznaczyła już zadania do realizacji w procesie przechodzenia na niskoemisyjną gospodarkę. To już drugi artykuł informujący o postępach w pracy nad opracowaniem Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Jeleniej Góry. 

W sierpniu 2014 r. Miasto Jelenia Góra przystąpiło do opracowania Planu gospodarki niskoemisyjnej. Plan gospodarki niskoemisyjnej (PGN) dla miasta Jelenia Góra to dokument strategiczny, który wyznacza ramy działań w kierunku niskoemisyjnej gospodarki, jak również konkretne zadania do realizacji. Dokument ten będzie systematyzował działania w zakresie termomodernizacji budynków, zwiększania udziału odnawialnych źródeł energii, rozwoju proekologicznego transportu miejskiego czy modernizacji oświetlenia do 2020 roku.

Głównym celem PGN jest wsparcie celów pakietu klimatyczno-energetycznego do roku 2020, tj.: redukcji emisji gazów cieplarnianych o 20%; zwiększenia udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych do 15% i redukcji zużycia energii finalnej, co ma zostać zrealizowane poprzez podniesienie efektywności energetycznej o 20%, a także do poprawy jakości powietrza na obszarach, na których odnotowano przekroczenia jakości poziomów dopuszczalnych stężeń w powietrzu i realizowane są programy (naprawcze) ochrony powietrza (POP) oraz plany działań krótkoterminowych (PDK).

Realizacja zadań zaplanowanych w PGN ma przyczynić się również do zmniejszenia ilości szkodliwych substancji gazowych i pyłowych emitowanych do powietrza z tzw. niskiej emisji, czyli emisji która pochodzi ze spalania paliw stałych w piecach oraz z transportu, co będzie miało wpływ na poprawę jakości powietrza w mieście.

Ile CO₂ emituje Jelenia Góra?

W Jeleniej Górze dokonano inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych, by precyzyjnie wyznaczyć możliwości ich zredukowania. Ze względu na kompletność danych na temat zużycia energii za rok bazowy przyjęto 2013. Rok bazowy pełni rolę poziomu odniesienia dla założonych celów. Na podstawie zebranych danych dotyczących zużycia energii oszacowano, że emisja z terenu miasta wynosi blisko 540 tys. ton CO2. Najwięcej zanieczyszczeń emituje sektor mieszkalnictwa – ponad 180 tys. ton CO₂ rocznie (wykres I). W realizowanym projekcie PGN brano pod uwagę w określeniu tej wielkości nie tylko emisję związaną ze spalaniem paliw na cele grzewcze, ale także tą pochodzącą  z energii potrzebnej do przygotowywania ciepłej wody użytkowej czy oświetlenia. Drugim najbardziej energochłonnym sektorem w Jeleniej Górze jest transport (prawie 30%). To właśnie w tych obszarach zaplanowano najwięcej działań mających przyczynić się do zmniejszenia emisji CO2 i w konsekwencji poprawy jakości powietrza. 

Na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji w projekcie PGN określono również obszary najbardziej problemowe dla miasta z punktu widzenia przejścia na gospodarkę niskoemisyjną. Należą do nich: energetyka (stan i rodzaje źródeł energii), budownictwo i mieszkalnictwo (stan zabudowy), transport (natężenie ruchu) oraz jakość powietrza. 

Wykres I – Emisja CO2 w różnych obszarach funkcjonowania Jeleniej Góry  [%]

Zadania do realizacji do 2020 roku

Kolejnym etapem, po inwentaryzacji Miasta, było zaplanowanie działań, dla których wyliczono oczekiwany poziom redukcji emisji oraz oszczędność energii i szacowane koszty potrzebne na ich realizację. Działania odpowiadają określonym w inwentaryzacji miasta obszarom problemowym. 

W sektorze budownictwa przewidziane są przede wszystkim termomodernizacje budynków użyteczności publicznej oraz budynków mieszkalnych zarządzanych m.in. przez Spółdzielnię Mieszkaniową „Arkadię”, „Południe”, czy zarząd nieruchomości „Pod jednym dachem”. Tego typu inwestycje w znacznym stopniu wpływają na ograniczenie energochłonności budynków i dają efekt nie tylko ekologiczny, ale również ekonomiczny. Wysoki wskaźnik oszczędności przynoszą też działania nakierowane na efektywność energetyczną np. wymiana oświetlenia w budynkach użyteczności publicznej wraz z wymianą starego sprzętu RTV, ITC czy AGD. 

W PGN wpisane są również zadania wspierające rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE) 

w budynkach mieszkalnych. 

Znaczące możliwości redukcji emisji ubocznych produktów spalania ma w Jeleniej Górze sektor transportu. Aby osiągnąć ten cel proponuje się w PGN m.in. wymianę 44 autobusów na niskoemisyjne do 2025 roku. Modernizacji podlegać będą także drogi, dzięki czemu ruch ulegnie upłynnieniu, co przełoży się na zmniejszenie emisji zanieczyszczeń z transportu.  Miasto planuje także budowę nowych ścieżek rowerowych łączących miejscowości całej aglomeracji jeleniogórskiej. Dużą oszczędnością dla miasta będzie też planowana wymiana oświetlenia ulicznego na lampy typu LED, które charakteryzują się nawet o 30% mniejszym zużyciem energii niż lampy sodowe (stanowiące teraz blisko 70% wszystkich latarni ulicznych w mieście).

Suma wszystkich działań da efekt rzędu 3,7% zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych do 2020 roku w stosunku do 2013 roku, co ilościowo daje ok. 19 tys. ton emisji CO2 mniej rocznie. PGN zakłada osiągniecie największej redukcji emisji CO2 w zadaniach realizowanych w obszarze ograniczania emisji w budynkach (56% wszystkich redukcji CO2 w bilansie) i w obszarze efektywnej produkcji, dystrybucji  i  wykorzystania energii (wykres II).  

Wykres II – Podział potencjału redukcji CO2 w różnych obszarach funkcjonowania miasta  [%]

Wszystkie działania inwestycyjne ujęte w PGN wspierane będą przez działania edukacyjne i informacyjne oraz różnego rodzaju szkolenia, np. z eco-drivingu, czyli zasad ekologicznej jazdy samochodem. 

Zadania zaplanowane przez Miasto Jelenia Góra są już częściowo realizowane, niektóre z nich są w fazie planowania. Warto jednak podkreślić, że Plan ma charakter otwarty i podlega bieżącej i sukcesywnej aktualizacji. W jej trakcie przyjmowane będą kolejne propozycje działań zmierzających do zmniejszania emisji gazów cieplarnianych oraz zanieczyszczeń z obszaru Jeleniej Góry.

Fundusze na zielone miasto 

Szacowany koszt realizacji wszystkich działań to blisko 700 mln złotych. Większość funduszy potrzebnych do realizacji planu redukcji emisji CO2 będzie pochodzić ze środków zewnętrznych z unijnego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020, Regionalnego Programu Operacyjnego dla województwa dolnośląskiego na lata 2014-2020 oraz programów priorytetowych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Aby móc starać się o dofinansowanie z wymienionych źródeł wymagane jest posiadanie Planu gospodarki niskoemisyjnej.  

Projekt Planu 

Załącznik do planu

wszelkich informacji na temat projektu Planu udziela do dnia 16 września 2015 r. : 

Pan Łukasz Zywar - Starszy specjalista ds. efektywności energetycznej i OZE

E-mail: pgn.jg@carbonengineering.pl

Tel. kom.:     +48 12 376 82 43 

Plan gospodarki niskoemisyjnej jest współfinansowany w 85% z konkursu nr 2/POIiŚ/9.3/2013 "Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej - plany gospodarki niskoemisyjnej" Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – Instytucji Wdrażającej Priorytet IX Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna Działanie 9.3 Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej, współfinansowanego ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013.